Blogdaki ilk yazıma başlarken, aslında hangi ülkeden başlayacağıma karar vermem çok da zor olmadı. Her ne kadar Türkiye’de doğup büyümüş olsam da, 26 yaşındayken yerleştiğim bu ülkeyi, yalnızca 5 sene geçmesine rağmen Türkiye’den daha çok seyahat ettiğimi fark ettim. Eh tabi, İsviçre’nin küçücük bir ülke olmasının da bundaki etkisi yadsınamaz.
Bu yazıda İsviçre hakkında genel bilgilere yer verdim. İsviçre bayrağı, başkenti, nüfusu, dili, dini, ekonomisi, yönetimi, iklimi, kısacası İsviçre hakkında bilmeniz gereken her şey için bu yazıya göz atın!
1- İsviçre İsmi, Bayrağı ve Anlamı Nedir?
İsviçre, resmi adıyla İsviçre Konfederasyonu olup latincesi Confoederatio Helvetica‘dır. CH kısaltması da buradan gelir.
İsviçre bayrağı;
14. yy sonlarında İsviçreli askerler savaşa giderken, düşmanlarına karşı kendilerini ayırt edebilmek gereksinimi ile kırmızı fon üzerinde beyaz bir haç olan amblemler takmaya başlamışlar.
Bu sembolü seçmelerindeki sebep de malumunuz Hristiyanlık inancının da bir işareti olmasıymış. Daha sonra bu amblemi öncelikle mühür, daha sonra askeri bayrak olarak kullanmışlar ve 1889 yılında ulusal bayrak olarak kabul etmişler.
Dünyadaki tüm diğer bayraklar dikdörtgendir. İsviçre bayrağı ise karedir. Bu İsviçre bayrağını dünya bayrakları arasındaki iki kare bayraktan biri yapar. Bir diğer kare bayrak ise Vatikan’a aittir.
Kızıl Haç kurumunun amblemi aynı İsviçre bayrağına benziyor değil mi? Aslında bu amblem Kızıl Haç’ın kurucusu olan İsviçreli Henri Dunant onuruna, tam da İsviçre bayrağı esas alınarak tasarlanmış ve yalnızca haç ile arka planın renkleri değiştirilerek, beyaz üzerine kırmızı haç şeklinde oluşturulmuştur.
Yani Bizim Kızılay’ın bayrağının özü de aslında İsviçre Bayrağı’na dayanıyor. Yalnızca haç işareti, Müslüman ülkelerde ay şeklini almış.
2- İsviçre Nerededir?
İsviçre Batı Avrupa’da yer alan, komşuları olan kuzeyde Almanya’ya, güneyde İtalya’ya, batıda Fransa’ya ve doğuda Avusturya ile Lihtenştayn’a yalnızca birkaç saatlik mesafede olmasından dolayı insana kendini büyükçe bir şehirde hissettiren minicik bir ülke.
Ancak ne yazık ki İsviçre’nin denize kıyısı bulunmuyor (Ne büyük dertler var yarabbim). Bu seyahat edenler için bir sorun olmasa da burada yaşayan ve deniz aşkıyla yanan ben gibiler için birazcık sorun. Ama şunu da belirtmek gerekir ki 41.285 km²’lik bu ülkede tam tamına 7 koca bin (7000) civarı göl var ve bu göllerde gönül rahatlığıyla yüzülebiliyor.
Bazıları Alpler’in tepesinde gerçi ve sıcaklıkları (soğukluk desek daha doğru olur aslında) eksilere düşebiliyor. Yine de cesaret edebilene gayet de yüzülür bence.
Ama Zürih gölünü örnek verecek olursak su sıcaklığı 28 derecelere kadar çıkıyor yazları. Bu sebeple bir nebze de olsa deniz hissiyatı alabiliyoruz. Ama yine de, nerede şöyle tuzlu bir deniz gözlerimiz yansın cayır cayır. Neyse.
3- İsviçre’nin Başkenti Neresidir?
Teknik olaran bir başkenti olmayan İsviçre’nin de facto başkenti Bern‘dir. Bern İsviçre’nin 5. en büyük şehri olmakla birlikte, nüfusu 133.000’dır. Şehrin kurucusu Dük Berchtold V. Berchtold şehre, ormanda bir av gezisinde ilk karşısına çıkan hayvanın ismini vermek istemiş ve karşısına ilk olarak bir ayı çıkmış. Bu yüzden şehre Almanca ayı kelimesinin çoğulu olan Bären kelimesinin o bölgenin dilindeki haliyle ”bern” ismi verilmiş.
4- İsviçre’nin Telefon Kodu Nedir?
İsviçre’nin uluslararası telefon kodu +41’dir.
5- İsviçre Hangi Zaman Dilimindedir?
İsviçre, GMT+2 saat diliminde yer alıyor. Yazları Türkiye ile arasında 1 saat, kışın ise 2 saat var.
6- İsviçre’de Hangi Diller Konuşuluyor?
Şimdi, bu konu biraz karışık. İsviçre’de 4 resmi dil var: Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanşça. Federal hükümet bu 4 dili de kullanmak zorunda ve hatta meclis toplantılarında 4 dilde de eş zamanlı olarak çeviri yapılıyor.
Konfederasyon başkanı, Covid-19 konusunda halka sesleniş yaparken gözlerimle gördüm. Yaptıkları açıklama önce Almanca, sonra Fransızca, sonra İtalyanca.. (bu böyle devam ediyor)
En yaygın dil nüfusun %64’ünün konuştuğu Almanca. Hemen ardındansa %24 gibi bir oranla Fransızca geliyor. İtalyanca konuşan nüfus sayısı %9 civarındayken, Romanşça, yalnızca kanton Graubünden’de nüfusun %0.5’i tarafından konuşuluyor (ki bu hepi topu 50.000 kişi gibi bir şey).
4 resmi dilin olması yetmiyor tabi, bir de her bir dilin ayrı bir lehçesi bulunuyor ve hepsi başlı başına birer dil desek çok isabetli olur. Resmi makamlarda, gazetelerde, radyo ve televizyonda standart Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanşça kullanılırken, her bölgede halkın kendi içinde konuştuğu dil farklılık gösteriyor.
* İsviçre Almancası
Mesela ben İsviçre’nin Almanca konuşulan bölgesinde yaşıyorum ve halk burada İsviçre Almancası konuşuyor ki bu dil gerçekten Almancadan bir hayli farklı. Bu da yetmez gibi İsviçre Almancası da bir tane değil, çünkü neden olsun?
Her bölgede farklı bir diyalektle karşılaşıyorsunuz ve farklı kantonlardan insanların birbirini anlamakta epey bir zorluk çektiğine ve hatta bazen hiç anlamadıklarına şahit olabiliyorsunuz. Bu sebeple birbirinin lehçesini anlamakta zorlanan insanlar standart Almanca konuşarak durumu çözebiliyorlar.
* İsviçre Fransızcası
İsviçre Fransızcası ülkenin en çok konuşulan ikinci dili olmasının yanı sıra, standart Fransızca ile arasında çok az farklılık olduğu söyleniyor. İsviçre Fransızcası konuşanlar, standart Fransızca konuşanlara nazaran sesli harfleri epey bir uzatarak konuşuyorlar(mış) ve bu da onların yavaş konuşuyor gibi görünmesine sebep oluyor(muş). Ben söylentilerin yalancısıyım.
* İsviçre İtalyancası
İsviçre İtalyancası konuşulan bölgede ise durum içgüveysinden hallice gibi. İsviçre İtalyancası, biraz Almanca ve biraz da Fransızca kelimelerin de dahil olduğu, bir nevi ortaya karışık bir dil (Bu konuda da İtalyan olan eşim Stefano’nun, İsviçre İtalyancası duyduğunda hayalet görmüş gibi bakmasının yalancısıyım).
* Romanşça
Ve son olarak gelelim Romanşça‘ya. Bu da gayet enteresan bir dil çünkü aynı Fransızca ve İtalyanca gibi Roman dil ailesinden geliyor. Ancak zamanın Kelt ve Retsiya dillerinden de etkilenerek bugünkü halini alıyor.
Romalılar MÖ 15. yy’da, günümüzdeki Grisons(Graubünden) bölgesini fethetmişler ve burada yerli halk tarafından konuşulan Kelt ve Retsiya dilleri ile Romalıların İtalyancası zamanla birbirine harmanlanmış ve Romanşça denen bu dil oluşmuş.
Ancak az kişinin konuştuğuna bakmayın çünkü bu dilin de tam 5 adet diyalekti bulunuyor. Ve hatta bu diyalektler zamanla o kadar farklılaşmış ki, Romanşçanın iki farklı lehçesini konuşan iki insan birbirini anlayamayıp, anlaşabilmek için İtalyanca ya da Almanca konuşmaya başlıyorlarmış!
Bir de İngilizce var tabi, es geçmeyelim. Her ne kadar İsviçreliler milliyetçilik duygularının kabarıklığından İngilizce konuşmayı sevmediklerini her defasında bastıra bastıra söyleseler de, İsviçre’de her birey en az iki dil çoğunlukla birkaç dil biliyor ve özellikle büyük şehirlerde İngilizce sanki ülkenin ana diliymişçesine herkes tarafından konuşuluyor.
7- İsviçre’nin Nüfusu Kaçtır?
İsviçre’nin nüfusu yalnızca 8.5 milyon. Yerli nüfusun büyük çoğunluğunu yaşlılar oluşturuyor. Ancak nüfusun %25 gibi diğer bir büyük çoğunluğunu ise yabancılar oluşturuyor ki bu da genç nüfusun neredeyse yarısının yabancı olduğu anlamına geliyor.
Bu yabancı nüfusun çoğunluğunu da İtalyanlar, ardından sırasıyla Almanlar, Portekizliler, Fransızlar, Sırplar, Türkler, İspanyollar ve Avusturyalılar oluşturuyor. Asyalı ırklardan ise İsviçre’yi en çok Sri Lanka’daki iç savaştan kaçan Tamil mültecileri yurt edinmiş durumda.
Yine özellikle Zürih o kadar çok yabancı insan barındırıyor ki, sokaklarda sürekli İngilizce konuşulduğunu duymanız kaçınılmaz.
8- İsviçre’nin Para Birimi Nedir?
İsviçre’nin para birimi İsviçre Frangı‘dır. Uluslararası kısa kodu CHF‘dir.
1 CHF şu kadar eder.
9- İsviçre İklimi Nasıldır?
İsviçre’de hava soğuktur, hatta buz gibidir. Ancak yine de kaynaklar ılıman iklim olarak belirttiği için ben de İsviçre’de iklim ılımandır yazacağım. Ama ben biliyorum ki iklim soğuktur, karlıdır, taşlıdır. Aşağıdaki fotoğraf Ocak ayından.
Ama ben sizi yanıltmayayım çünkü sıcaklık bölgeden bölgeye inanılmaz değişiyor. Mesela İtalya’ya sınır olan Ticino bölgesi sıcaktır, ne de olsa bir ucu İtalya’ya değiyor. Almanya’ya yakın olan bölge ise gayet soğuktur.
Yazları bir Antalya olmasa da bir İstanbul kadar sıcak geçer ancak yaz uzun sürmez. 1-2 ay sıcak olur (en iyi şartlarda), daha sonra havalar yeniden serinlemeye başlar.
Tüm yıl yağmur yağar ama en çok yaz aylarında yağar. Yağmurun çok yağdığı bu dönemlerde Alpler’in güneyine fön rüzgarları denen sıcacık rüzgarlar eser.
İsviçre’yi ziyaret edecekler için şunu da söylemeden geçmeyeyim; İsviçre her mevsim için ideal bir tatil yeridir ve her ne kadar kış tatilleriyle adından daha çok söz ettirse de bir o kadar da keyifli bir yaz tatili de yapılabilir. Alttaki fotoğraf Zürih gölünden.
10- İsviçre Nasıl Yönetilir?
Öncelikle evet, doğrudan demokrasi ile ilgili söylenenler doğru.
1848 federal anayasanın uygulanmaya başlandığı zamandan beri İsviçre, anayasal girişim ve referandumu temel alan bir hükümet sistemi olan doğrudan demokrasiyle yönetiliyor. Bu da demek oluyor ki, meclisin onayladığı bir yasayı kabul etmeyen ve halka sorgulatmak isteyen bir grup vatandaş, yasa çıktıktan sonraki 100 gün içinde 50.000 imza toplayabilirse eğer, referandum talebinde bulunabilir.
Referandum sonucuna göre de yasanın kabulu ya da reddi kararı verilir. Buna ek olarak İsviçreliler anayasal girişim haklarını kullanarak anayasal bir değişiklik talebinde de bulunabilirler. Bunun içinse 100.000 imza toplamaları yeterlidir ve ardından değişiklik taleplerini ulusal oylamaya sunabilirler.
İsviçre’de, İsviçre Parlamentosu (Federal Meclis) ve Federal Hükümet adında iki meclis bulunur. Federal Meclis’i Eyaletler Konseyi ve Ulusal Konsey oluşturur. Eyaletler Konseyi’nin her kantondan 2şer (yarım kantonlardan(!) 1er) kişi olmak üzere 46 üyesi bulunur. Ulusal Konsey’e seçimler ise oransal temsil sistemi ile yapılır ve konseyin 200 üyesi bulunur.
Devlet başkanlığı görevi ise İsviçre’nin en çok oy alan siyasi partilerinden seçilen 7 üyeden oluşan Federal Hükümet‘e aittir. Yani, bu ülkede devlet tek bir parti ya da tek bir kişi tarafından değil, farklı partilerden seçilen 7 kişi tarafından yönetilir. Devlet başkanlığı görevini yürütmek üzere konseyi oluşturan yedi kişiden biri, bir yıl süresince görev yapmak üzere İsviçre Konfederasyon Başkanı olarak seçilir.
İsviçre 23’ü tam ve 3’ü yarım olmak üzere 26 kantondan oluşmaktadır. Basel, Appenzell ve Unterwalden kantonları iki yarım kantondan oluşur ve bu yarım kantonlar Eyalet Konseyi’ne tam kantonlar gibi 2şer üye gönderemez. Onların yalnızca 1er üye gönderme hakkı vardır :'( Zalım diğer kantonlar.
11- İsviçre’de Din ve İnanç Nasıldır?
İsviçre’de devlet dini yok. Ancak bu ülkede Hıristiyanlar kiliselere vergi ödemekle yükümlü. Bu vergiyi istemeyen vatandaşların dinlerini bırakmaları ve kiliseden kayıtlarını sildirmeleri gerekiyor. Aksi takdirde kiliseye vergi ödemeye devam etmek zorundalar.
İsviçre’nin neredeyse %40’ı Roma Katolik Kilisesine, yaklaşık %31’i ise Protestan mezheplerine bağlıdır. Mezheplerine aşırı bağlıdırlar ve bazı köylerin girişlerinde ”Bu köy Katoliktir” ya da ”Bu köy Protestandır” ibarelerine rastlanabilir. Ah şu çılgın İsviçreliler..
12- İsviçre Ekonomisi Neye Dayanır?
Çikolata, çikolata, çikolata… Daha başka bir şey yazmasam da olur aslında, gerisinin önemi var mı a dostlar! Eh böylesine mükemmel çikolatalar üreten bir ülkenin, kişi başına düşen çikolata tüketimi sıralamasında dünyada birinci sırada yer almasına şaşırmamak lazım..
İsviçre dünyanın en stabil ülke ekonomilerinden biri desek çok doğru olur. Dünyadaki en zengin pazarlardan birine sahip. Kişi başına düşen milli gelir sıralamasında 4. sırada yer alır.
Ülke insanı en çok finans, bankacılık ve ticaret sektörlerinde çalışırken, ülke ekonomisinin diğer önemli sektörleri ise turizm ve endüstridir. Swatch, Nestle gibi firmalar ve dünyanın en büyük bankalarından ikisi olan UBS ve Credit Suisse İsviçre merkezlidir. Alım gücü çook (o’ları dilediğiniz kadar uzatabilirsiniz, hakkınızdır) yüksektir İsviçre’de.
Dünyanın herhangi bir yerinden gelen bir turist için İsviçre genellikle çok pahalıdır ancak burada maaşlar yüksek ve hayat İsviçre’de çalışıp yaşayanlar için hiç de pahalı değil (tartışmaya açık biliyorum, ancak koyu renkle belirttiğim yer önemli). En asgari maaşı alan birey bile çok abartmadığı sürece dışarıda yemek yiyebilir, eşi dostuyla birkaç kadeh bir şey içmeye çıkabilir, sağlıklı ve bol çeşitli olacak şekilde beslenebilir, hobilerine zaman ve para ayırabilir, senede birkaç kere de tatile çıkabilir. E daha ne olsun!
Genel bilgileri bu şekilde sıralayabiliriz. İlginizi çekeceğini düşündüğüm ve İsviçre ile ilgili ilginç bilgilere yer verdiğim yazıma da göz atmayı unutmayın. İsviçre ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz de seyahat ile ilgili burayı, İsviçre’de yaşamak ile ilgili de burayı ziyaret edebilirsiniz!
Benim söyleyeceklerim bu kadar. Peki ya sizin? Var mı ekleyecekleriniz? Yorumlarda buluşabiliriz 🙂
1 comment