İtalya için Avrupa’nın incisi diyebilir miyiz? Bence fazlasını bile diyebiliriz. İtalya her şehri, her kasabası, köyü, dağı, taşı kültür kokan, insanı kendine aşık edebilecek güzellikte bir ülke. Bu yazıda İtalya hakkında genel bilgilere yer veriyor olacağım. İtalya hakkında bilinmesi gerekenlere ek olarak bazı ilginç bilgilere de bu yazıdan ulaşabilirsiniz.
1- İtalya İsmi, Bayrağı ve Anlamı Nedir?
İtalya, resmi olarak İtalyan Cumhuriyeti (Repubblica Italiana). Kısaltması IT.
Ama bence İtalya’ya bu isimden daha çok yakışan bir lakabı da var bu ülkenin; Bel Paese, yani ”Güzel Ülke”.
İtalya bayrağı;
İtalyan bayrağının renkleri, ilham aldıkları Fransız bayrağından gelmiş. Fransız bayrağındaki mavinin yerini Milano Sivil Muhafızlarının üniforma rengi olan yeşil almış. Renklerin anlamları ise farklı kaynaklarda iki farklı şekilde yorumlanıyor. İlki, yeşilin umudu, beyazın inancı ve kırmızının yardımseverliği simgelediği şeklinde. İkincisine göre ise, yeşil İtalyan manzaralarını, beyaz Alp dağlarını kaplayan karı ve kırmızı da İtalya’nın bir ulus olarak bağımsızlığını kazanırken döktüğü kanı simgeliyor.
Ama aslında hepimiz çok iyi biliyoruz ki hiçbiri doğru değil, çünkü İtalya bayrağı fesleğen, mozzarella ve domates demek askdjs.
2- İtalya Nerededir?
İtalya bir Güney Avrupa ülkesi ve bir yarımadadır. Batıda Ligurya ve Tiren Denizi, güneyde İyonya ve Akdeniz ile doğuda Adriyatik Denizi tarafından çevrili bir yarımada olan İtalya, kuzeyde Fransa, İsviçre, Avusturya ve Slovenya ile sınır komşusudur.
İtalya, içerisinde Vatikan ve San Marino olmak üzere iki şehir-devlet barındırır ve buna ek olarak Sicilya ve Sardinya adaları da ülke sınırları içinde yer alır. Tabi İtalya’da yalnızca bu iki büyük ada yok, irili ufaklı ortalama 450 ada bulunuyor ülkede.
3- İtalya’nın Başkenti Neresidir?
İtalya’nın başkenti Roma‘dır ve İtalya’nın Lazio bölgesinde bulunur. Şehirde yaşan 2.9 milyon insan popülasyonu ile İtalya’nın en kalabalık, Avrupa’nın ise 4. en kalabalık şehridir.
4- İtalya’nın Telefon Kodu Nedir?
İtalya’nın uluslararası telefon kodu +39’dur. Diğer ülkelerin telefon kodlarından farklı olarak ülkeler arası arama yaparken +39’dan sonra 0 eklemek gerekir. Örneğin İsviçre’yi ararken +41 123 45 67 olarak yazabilecekken, İtalya’yı ararken +39 0 123 45 67 olarak aramak gerekir.
5- İtalya Hangi Zaman Dilimindedir?
İtalya, GMT+2 saat diliminde yer alıyor. Yazları Türkiye ile arasında 1 saat, kışın ise 2 saat var.
6- İtalya’da Hangi Dil Konuşuluyor?
Keşke ben de diğer bir çok kaynak gibi, İtalya’da İtalyanca konuşulur, birkaç da lehçe vardır deyip konuyu noktalayabilsem ancak İtalya’da çok fazla zaman geçirmiş ve eşi İtalyan olan biri olarak söyleyebilirim ki İtalyancayı televizyon, radyo ve gazeteler dışında konuşan pek yok gibi bir şey.
Öncelikle evet, İtalya’nın resmi dili İtalyanca. Ancak İtalya 20 idari bölgeden oluşuyor ve herbir bölge kendi dilini (diyalektini) konuşuyor. Standart İtalyanca olarak kabul edilen dil de aslında Toskana bölgesinde konuşulan dil, daha spesifik olmak gerekirse Floransa diyalekti. Yani ülkede konuşulan dillerden birini standart dil haline getirmişler ki tüm ülke birbirini anlayabilsin.
Aşağıdaki haritada her bölgede konuşulan farklı dilleri görebilirsiniz.
Capri adasında kuzey İtalyalı (Venetolu) eşim Stefano ile tekne kiralamıştık ve teknenin kaptanı da Stefano da İtalyan olmalarına rağmen birbirleriyle İngilizce konuşuyorlardı asdf. Bu olay Stefano için de sıradışı ancak kaptan güney İtalyalı, Stefano da kuzey İtalyalı olunca ikisi de bambaşka bir aksanla konuşuyorlardı İtalyancayı.
Sanırım benim de İngilizce konuşmamdan mütevellit, kaptan Stefano’yu İtalyanca konuşmaya çalışan bir turist olarak görmüş ve ona yardımcı olmak için İngilizce konuşmaya başlamıştı. Stefano da birkaç kez İtalyanca konuşma girişimine rağmen onunla İngilizce konuşmaya devam eden kaptanı daha fazla bozmak istemediğinden o da İngilizce’ye dönmüştü.
Tüm yolculuk boyunca teknede İngilizce konuşuldu asdf.
Stefano’nun da konuştuğu dil olan Veneto dilinden örnek vermek gerekirse İtalyancadan farklılıklarını aşağıda görebilirsiniz.
Aşağıdaki videoda İtalya’daki farklı dilleri konuşulurken dinleyebilirsiniz.
Bunun yanı sıra, Aosto şehrinde Fransızca, Güney Tirol‘un kimi yerlerinde Ladin dili, Slovenlerin yoğun olarak yaşadığı Gorizia bölgesinde Slovence ve Bolzano‘da ise Almanca resmi dillerdir.
Halkların istediği dili konuşma özgürlüğü var anlayacağınız.
7- İtalya’nın Nüfusu Kaçtır?
Yüzölçümü 301.338 km² olan İtalya’da güncel verilere göre 60.4 milyon insan yaşıyor. 2016 senesinde İtalya’da 62 milyonluk bir nüfüs varken, nüfusun artmak yerine azaldığını görüyoruz. Buna sebep olarak da doğum oranlarındaki düşüş ve ülke gençlerinin iş bulmak amacıyla başka Avrupa ülkelerine devamlı göçü gösteriliyor.
8- İtalya’nın Para Birimi Nedir?
2001 senesine kadar İtalya’da İtalyan Lirası kullanılmaktaydı.
2002 senesi itibariyle ise euro kullanılmaktadır. 1 euro şu kadardır.
9- İtalya İklimi Nasıldır?
İtalya sıcak ve kurak yazları, ve soğuk ve yağmurlu kışları ile ağırlıklı olarak Akdeniz iklimine sahip. Ülkenin kuzeyinde Alp dağlarının etkisiyle kışlar serin ve nemli geçer. Bu sebeple de sürekli sislidir bu bölgeler, araba kullanırken önünüzü görmek bazen imkansız hale gelir bu sis yüzünden.
Gök gürültülü fırtınalar yine kuzeyde yaygındır. Yazlar ise özellikle ülkenin güneyinde oldukça sıcak geçer, öyle ki gece sıcaklıklar 28-33 ° C, hatta bazen 40 ° C’dir. Temmuz yılın en sıcak ayıdır. Sonbaharlar genellikle yağmurludur.
10- İtalya Nasıl Yönetilir?
İtalya, çok partili ve parlamenter demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir.
Yürütme organı bakanlar kuruludur ve bu kurula ülkenin cumhurbaşkanı başkanlık eder. Yasama organı, ulusal meclis ve bakanlar kurulu tarafından birlikte yürütülür. Yargı ise, sadece Anayasa Mahkemesine karşı sorumlu olup çeşitli yüksek mahkemelerden oluşmaktadır.
Kısaca özetlemek gerekirse Hükümet “yürütme”, Parlamento “yasama” ve Yüksek Hakimler Kurulu “yargı” yetkisini elinde bulundurur. En yüksek merci olan Cumhurbaşkanlığı ise ülkenin bütünlüğünü temsil eder. İtalyan Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı her yedi yılda bir ulusal meclis ve az sayıda bölgesel temsilci tarafından seçilir.
Cumhurbaşkanı, yasama, yürütme ve yargı erklerinin ortasında tüm bunların işlerliğini sağlamakla görevlidir. Yöneticileri atamak, yargıya başkanlık etmek ve ülke ordusunun başkomutanı olmak gibi görevleri de yürütmektedir. Seçim ile iş başına gelmiş partiler içinden çıkacak başbakanı da cumhurbaşkanı atar ve başbakana kabineyi kurma görevi verir. Kabinenin onaylanması ulusal mecliste yürütülen güven oylamasına bağlıdır.
İtalya’da iki meclisli sistem uygulanmaktadır; halk meclisi ve senato. Bu meclisler halk tarafından oylama yöntemiyle seçilir. Halk meclisinde 630 sandalye varken senatodaki sandalye sayısı 315’tir. Senatoda bunun yanı sıra az sayıda ömür boyu katılım hakkına sahip olan temsilci de yer alır.
İtalya’da halk meclisi temsilcilerini seçmek için yapılan oylamalara 18 yaşını doldurmuş olan her İtalyan vatandaşı katılabilir. Ancak senato üyelerini seçerken 25 yaşından küçükler oy kullanamaz. Her iki meclis de 5 yıllık süreler için seçilir. Ancak cumhurbaşkanının olağanüstü hallerde meclisi feshetme hakkı vardır.
11- İtalya’da Din ve İnanç Nasıldır?
İtalya’daki en yaygın din Hristiyanlığın Katolik mezhebidir. İtalyanların büyük bir çoğunluğu Roma Katolik Kilisesi‘ne bağlıdır. Geçmişte Hristiyanlık, İtalya’nın resmi dini olarak kabul görmüş ancak 1985 senesi itibariyle İtalya’ya laik bir yapılanma getirilmiştir.
Son yıllarda Orta Doğu’dan ve Kuzey Afrika’dan gelen göçlerin artışı sebebiyle de ülkede Müslüman nüfus sayısı da artmaktadır.
12- İtalya Ekonomisi Neye Dayanır?
İtalya ekonomisi dünyadaki en gelişmiş ekonomilerden biridir. Uluslararası Para Fonu‘nun verilerine göre İtalya, dünyanın en büyük 8. ekonomisi, Avrupa’nın ve Avrupa Birliği’nin ise 4. ekonomisidir.
Ülke moda, marka ve araba üretimi konusunda ünlüdür. Armani, Valentino, Versace, Dolce & Gabbana, Robert Cavalli, Benetton, Prada, Luxottica gibi dünyaca ünlü markalar İtalya menşelidir. Gıda ürünlerinde Ferrero, Barilla, Martini & Rossi, Campari, Parmalat yine önemli markalardır ve lüks arabalar konusunda da bir numara olan İtalya, Ferrari, Maserati, Lamborghini, Pagani, Alfa Romeo gibi araba markalarının da sahibidir.
İtalya dünya sıralamasında en çok ziyaret edilen 5. ülke ve turizmden en çok kazanan 4. ülkedir.
Cenova limanı İtalya’nın en büyük limanı olup, Akdeniz’in ise ikinci büyük limanıdır.
İtalya Dünya’nın en büyük şarap üreticisidir.
Termometre, barometre, pil, dondurma, gözlük, daktilo, kablosuz telgraf ve daha nicesi İtalyanlar tarafından icat edilmiştir.
13- İtalya’da Kültür ve Sanat
Leonardo da Vinci, Michelangelo, Giovanni Bellini, Caravaggio hepsi İtalyanlar sanatçılar desem yeterli olur mu? Bugüne kadar sanat tarihine adını altın harflerle yazdırmış onlarca belki yüzlerce sanatçı İtalya topraklarından çıkmıştır.
Opera
Opera denince de aklan ilk gelen ülkenin İtalya olması şaşırtmıyor insanı. Nitekim operaya hayat verilen, klasik müziğin doğduğu yer de İtalya’dır. İlk piyano 1700lü yıllarda, kemansa 14. yy’da İtalya’da icat edilmiştir. Luciano Pavarotti de yine bu topraklardan.
Mimari
Mimari denince aklan ilk gelen ülkelerden biri İtalya. Çeşmelerle bezenmiş meydanların çevresinde yer alan eski İtalyan kasabalarının geleneksel görüntüsü, modern çağın inşaat harikalarına taş çıkartırcasına hala güzelliğini koruyor.
Edebiyat
İtalyan edebiyatının ve hatta İtalyan dilinin üç kurucu babası Dante, Petrarch ve Boccaccio da bu topraklardan çıkmadır. Dünya edebiyatının baş yapıtlarından biri olan İlahi Komedya da Dante tarafından yazılmış ve İtalyan edebiyatının da en meşhur eserlerinden biri haline gelmiş.
Müzik
Klasik müziğin en önemli isimlerinden olan Vivaldi, Alessandro Scarlatti, Domenico Scarlatti, Gioachino Rossini, Gaetano Donizetti, Vincenzo Bellini de yine bize İtalya’dan kalan müzikal birer miras.
Sinema
İtalyan sineması deyince yine Federico Fellini, Bernardo Bertolucci, Pier Paolo Pasolini gibi isimler de İtalya’dan bizlere armağan.
Sizi son olarak Maria Callas‘ın sesinden Casta Diva ile uğurlamak istiyorum.
İyi dinlemeler!
İtalya hakkındaki diğer yazılara buradan ulaşabilirsiniz.
