İsviçre’de Çalışmak | İsviçre’de Nasıl İş Bulabilirim?

Bu dönem hepimizin aklındaki ortak sorular: Avrupa’da nasıl iş bulabilirim? Yurt dışına nasıl yerleşebilirim? Avrupa’da iş bulmak kolay mı? Özellikle İsviçre ile ile ilgili ise İsviçre’de iş bulmak kolay mı? İsviçre’de çalışmak için ne yapmalıyım? İsviçre’de nasıl iş bulunur? İsviçre’ye nasıl yerleşebilirim? gibi sorular hepimizin kafasını meşgul ediyor.

Gelin öyleyse bu yazıda bu sorularınızın cevabını bulmaya çalışalım. Hazırsanız başlıyoruz!

İsviçre’de İş Bulmak Kolay mı?

Öncelikle İsviçre’de çalışmak, İsviçre’de iş bulmak, Avrupa’daki diğer ülkelerde iş bulmaktan bir tık zor. Çünkü firmaların sizi işe alması, kabul etmesi yetmiyor.

Siz firmayla tüm şartlarda anlaştınız diyelim, firma sizinle çalışmaya çok hevesli. Bu aşamada işverenin göçmen ofisine sizin adınıza başvuru yapması ve sizinle çalışıp çalışamayacağını resmi olarak sorması gerekiyor.

Bu aşamada göçmenlik ofisi firmayı şu soruları yöneltiyor. ‘’Bu kişiyi neden işe alıyorsun? Bu kişinin yapacağı işi bir İsviçreli yapabilir mi? Yapabilirse önce İsviçreli birini bu pozisyona aramalısın.’’

Diyelim ki İsviçreli birinin yapabileceği bir iş değil. Bu durumda da göçmenlik ofisi firmaya şu soruyu yöneltecek. ‘’O halde bu işi bir Avrupa Birliği vatandaşı yapabilir mi? Neden AB vatandaşı olmayan birine ihtiyacın var? Bu Türk, bir İsviçrelinin ya da bir Avrupalının yapamayacağı neyi yapabilecek?’’

Tüm bu sorulara anlaştığınız firmanın öyle bir cevap vermesi gerekli ki, göçmenlik ofisi sizin ile girmeniz konusunda firmaya onay vermeli. İşte bu sebeple her yerde İsviçre’de iş bulmanın zorluklarından bahsediliyor. Yani aslında iş bulmak çok büyük sıkıntı değil, asıl sorun devletin maalesef İsviçre vatandaşları ve AB üyesi ülkeler dışından ülkeye giriş istememesi. Girecekse de ülkeye çok büyük yararınız olması gerektiğini düşünüyorlar.

İsviçre’de En Yaygın Meslekler Hangileri?

İsviçre dünyanın en stabil ülke ekonomilerinden biri desek çok doğru olur. Dünyadaki en zengin pazarlardan birine sahip. Kişi başına düşen milli gelir sıralamasında 4. sırada yer alır.

Ülke insanı en çok finans, bankacılık ve ticaret sektörlerinde çalışırken, ülke ekonomisinin diğer önemli sektörleri ise turizm ve endüstridir. Swatch, Nestle gibi firmalar ve dünyanın en büyük bankalarından ikisi olan UBS ve Credit Suisse İsviçre merkezlidir. Alım gücü çook (o’ları dilediğiniz kadar uzatabilirsiniz, hakkınızdır) yüksektir İsviçre’de.

İsviçre’de çalışmak için en yaygın meslekleri şöyle sıralayabiliriz

• Ticaret
• Zanaatkar
• Mühendis
• Teknisyen
• Proje Yönetimi
• Sağlık Sektörü Çalışanı
• Hizmet ve Turizm Sektörü Çalışanı
• Satış ve pazarlama
• Bilişim Teknolojileri ve Telekomünikasyon
• Finans
• Muhasebe
• Sigortacılık
• İdari ve Ofis Personeli

İsviçre’de Çalışmak İçin Hangi Dil Gerekli?

İsviçre’de 4 resmi dil var: Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanşça. Federal hükümet bu 4 dili de kullanmak zorunda ve hatta meclis toplantılarında 4 dilde de eş zamanlı olarak çeviri yapılıyor.

En yaygın dil nüfusun %64’ünün konuştuğu Almanca. Hemen ardındansa %24 gibi bir oranla Fransızca geliyor. İtalyanca konuşan nüfus sayısı %9 civarındayken, Romanşça, yalnızca kanton Graubünden’de nüfusun %0.5’i tarafından konuşuluyor (ki bu hepi topu 50.000 kişi gibi bir şey).

4 resmi dilin olması yetmiyor tabi, bir de her bir dilin ayrı bir lehçesi bulunuyor ve hepsi başlı başına birer dil desek çok isabetli olur. Resmi makamlarda, gazetelerde, radyo ve televizyonda standart Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanşça kullanılırken, her bölgede halkın kendi içinde konuştuğu dil farklılık gösteriyor.

Dolayısıyla iş yerinde konuşulacak dil de hangi kantonda olduğunuza göre değişiyor. Alman kantonlarında Almanca, Fransız kantonlarında Fransızca ve İtalyan kantonlarında İtalyanca bilmeniz %80 şart. Geriye kalan %20’lik kesimde ise İngilizce ve ek dillerle iş bulmanız mümkün.

Mesela ben iş yerinde yalnızca İngilizce ve Türkçe konuşuyorum. Almanca veya diğer dilleri kullanmıyorum, bilsem de benim yaptığım işte işime yaramazdı.

İsviçre’de Sadece İngilizce Bilerek İş Bulabilir miyim?

Evet. Sadece İngilizce bilerek iş bulmak, İsviçre’de çalışmak mümkün. Ama sadece İngilizce ile iş bulmak için bunun yanında başka vasıflarınızın da olması şart. İngilizce bilerek Finans, IT sektörlerinde çalışabilirsiniz. Ama sağlık sektöründe, turizm sektöründe iş bulamazsınız. Beyaz yakalı iseniz iş bulabiliyorsunuz kısacası. Ancak iş diğer insanlarla iletişime geçeceğiniz, insanlarla konuşmak üzerine bir iş ise genelde Almanca, Fransızca ya da İtalyanca şart oluyor.

Benim çalıştığım firmada herkes İngilizce konuşuyor. Bir finans firmasında satış görevlisi olarak çalışıyorum ve satış yaptığım ülke Türkiye. Dolayısıyla gün içinde müşterilerimde sürekli Türkçe konuşuyorum. Ofiste ise iş arkadaşlarımla İngilizce konuşuyorum. Siz de bu tarz bir iş bularak yalnızca İngilizce bilerek işinizi yapabilirsiniz.

Özellikle büyük firmalarda yalnızca İngilizce bilmeniz çoğu zaman yeterli oluyor. Bu büyük firmalara gelin beraber bakalım.

İsviçre’de Sadece İngilizce Bilerek İş Bulabileceğiniz Global Firmalar Hangileri?

Bu firmaların web sitelerine direkt olarak girerek, iş ilanları kısmından İngilizce iş ilanlarını araştırabilirsiniz. Birkaç global firmayı aşağıda paylaşıyorum. İsviçre’de çalışmak için bu firmaların iş ilanlarına göz atmalısınız.

• Nestle
• Glencore International
• ABB
• Novartis
• SGS
• Roche
• Zurich
• Credit Suisse
• Adecco
• UBS

İsviçre’de Çalışmak İçin Hangi Seviyede Almanca Bilmeliyim?

İsviçre’de Almanca bilginizle bir iş bulmak istiyorsanız resmi olarak B2 seviyesinde Almanca bilmeniz gerekiyor. Ancak bu her zaman şirkete, işin türüne ve pozisyona bağlı olacaktır. Bazı işlere B1 seviye Almanca ile girebilecekken, kimi için ana dil Almanca şartı aranmaktadır. Tamamen değişiklik gösteriyor yani duruma göre.

Bu arada yukarıda belirttiğim gibi, iş arayacağınız kantona göre değişiyor bilmeniz gereken dil. Eğer Fransız kantonlarda iş arayacaksanız B2 seviye Fransızca ve İtalyan kantonlarda iş arayacaksanız B2 seviye İtalyanca gerekmektedir.

Kimi iş yerlerinde Almancaya ek olarak Fransızca ya da İtalyanca, İtalyancaya ek olarak Almanca, Almancaya ek olarak İngilizce gibi şartlar aranıyor. İsviçre çok dilli bir ülke olduğu için kimi zaman tek bir dil bilmek maalesef yeterli olmayabiliyor.

İsviçre’de Çalışmak için Almanca mı, Fransızca mı yoksa İtalyanca mı daha faydalı?

Kesinlikle Almanca İsviçre’de en işinize yarayacak dildir diyebiliriz. Ülke nüfusunun çoğu Alman kantonlarında yaşamakta olup, en çok iş imkanı Alman kantonlarda mevcut. Aynı zamanda Alman kantonlar, diğer dillerin konuşulduğu kantonlara göre çok daha yüksek maaş veriyor. Sıralayacak olursak en çok iş imkanı olan ve en yüksek maaşları veren kantonları şu şekilde sıralayabiliriz.

1. Alman kantonları (Zürih, Zug, Bern, Luzern, Basel gibi şehirler)
2. Fransız kantonları (Cenevre, Lozan gibi şehirler)
3. İtalyan kantonları (Lugano, Bellinzona gibi şehirler)

İsviçre’de Nasıl İş Bulabilirim?

İsviçre’de çalışmak için iş bulma sitelerinden iş ilanlarına bakabilir, ya da direkt firmaların web sitelerinden iş ilanlarını inceleyebilirsiniz.

İsviçre’de Çalışmak İçin İş Arayabileceğim Web Siteleri

Aşağıdaki web sitelerinden gerekli filtreleri yaparak ya da anahtar kelime yazarak alanınızdaki işleri bulabilir ve bu işlere başvurabilirsiniz.

• Jobs
• Jobscout 24
• JobUp
• Jobwinner
• Monster
• StepStone
• Total jobs
• Indeed
• LinkedIn
• Glassdoor
• Jobs in Geneva
• Jobs in Zurich
• The Local
• Top Language Jobs

İsviçre’de İş Başvuruları Nasıl Yapılır?

İsviçre’de size uygun bir iş bulduğunuzda, başvurunuzun değerlendirileceğinden emin olmak için İsviçre standartlarında bir özgeçmiş ve motivasyon yazısı (Cover Letter) hazırlamanız gerekiyor. Bazı iş başvurularında alternatif belgeler istenebilir ancak genel olarak hazırlamanız gereken temel iki belge CV ve Cover Letter‘dır.

Başvuru yaparken bilmeniz gereken en önemli şey, sadece CV göndererek yapacağınız başvurular çoğu zaman yapay zeka tarafından direkt elenecektir. Yani CV’niz insan kaynakları tarafından görüntülenmeyecektir bile. Mutlaka ‘’Cover Letter’’ hazırlamanız gerek.

Cover Letter da başvuru yaptığınız firmaya yazdığınız, neden o firmada çalışmak istediğinizi, firmaya neler katabileceğinizi anlattığınız tek sayfalık bir mektup.

Eğer daha büyük bir şans yakalamak isterseniz her firmaya ayrı ayrı Cover Letter yazmanızı tavsiye ederim. Ama tek bir Cover Letter hazırlayıp, başvuru yaptığınız firmaya göre mektupta birkaç değişiklik yaparak güncelleyebilirsiniz her seferinde.

Aşağıda bir Cover Letter örneği paylaşıyorum.

İsviçre’de İş Mülakat Süreci Nasıldır?

İsviçreli işverenlerle yapılan görüşmeler aslında Türkiye’deki iş görüşmelerine benziyor. En büyük farkı sürecin çok daha uzun sürmesi olabilir. Mülakatlar bazen 3 bazen 4, bazen daha fazla seanslar şeklinde düzenlenir. Tek bir kişi ile görüşmezsiniz.

İşverenlerin mülakatlarda sorduğu bazı sorular alışkın olduğunuzdan daha kişisel olabilir. Evli misiniz? Çocuğunuz var mı? Yakın zamanda çocuk yapmayı planlıyor musunuz? Psikolojik rahatsızlığınız var mı? Migren gibi sizi işten zaman zaman alıkoyacak hastalıklarınız var mı? gibi sorular sorulabilir.

Bazı büyük şirketlerde başvuru süreci psikometrik test ve değerlendirmeyi içerebilir. Bu genellikle görüşme aşamasında gerçekleşir.

Şirketler onlar hakkında ne kadar araştırma yaptığınızı, firma hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunuzu bilmek ister. Bu sebeple mülakattan önce firma hakkında mutlaka fikir edinin. Hatta gerekirse firmanın yaptığı faaliyetlerden neleri beğendiğinizi, neleri eleştirdiğinizi ve bu eleştirdiğiniz şeyi nasıl daha iyi hale getirebileceğinizden bile bahsedebilirsiniz.

İlk mülakat genellikle İnsan Kaynakları ile olur. İkinci mülakat departmandan iş arkadaşlarınızla, üçüncü mülakat müdürünüz olacak kişiyle, dördüncü mülakat ise daha yüksek mertebede bir yöneticiyle olur. Bazen tek tek, bazen herkesin bir arada olduğu komite şeklinde mülakatlara girebilirsiniz.

Ancak korkmayın, ne kadar rahat olursanız o kadar çok şansınız olacaktır. İsviçre’de resmiyet önemlidir ancak dozunu aşmadan samimi hareketler de kabul görür.

Şirket sizi beğenir ve iş teklif ederse, önceki işverenlerden, yöneticilerden 2-3 iyi iş referansı sağlamanız gerekecektir. Bu referanslar tek sayfa ve önceki iş yerlerinizdeki iş verenleriniz tarafından yazılmış ve imzalanmış olmalırdır.

Varsa diplamalarınızı, eğitim durumunuzu gösteren belgeleri de teslim etmeniz gerekiyor.

Bunun dışında ek belge istenirse sizinle yeniden iletişime geçilecektir.

İsviçre’ye Çalışmak İçin Nasıl Gidilir?

İsviçre’de çalışabilmek için oturum ve çalışma iznine ihtiyacınız var. Bu izinler çalışacağınız ve yaşayacağınız kantonların Göçmenlik Ofisleri tarafından verilmektedir. Gerekli evraklarınızla ilgili kantonun göçmenlik ofisine başvurmanız gerekiyor. Akabinde birkaç haftalık bazen 1 aylık bir sürenin ardından oturum izniniz veriliyor.

İsviçre’de Çalışma Vizesi Hangileridir?

İki tip izin çeşidi var.

• Bunlardan birisi kısa süreli (1 senelik) L tipi vizeler.

• Diğeri uzun süreli B tipi vizeler

• Ve de süresiz C tipi izinlerdir.

İsviçre’de Oturum İzni Nasıl Alınır?

Öncelikle çalışma vizesi çıkarmanız gerekiyor. Bunu İsviçre konsolosluğuna direkt olarak başvuru yaparak almanız gerek.

İsviçre’ye çalışma vizeniz ile geldikten sonra ise İsviçre oturum izni alma işlemleri ülkeye girdikten sonraki 14 gün içerisinde tamamlanmalıdır.

Oturum izni başvurusu yapacak kişinin göçmenlik bürosuna başvurması ve oturum izni için randevu alarak, randevu günü oturum izni prosedürüne uygun gerekli evrakları teslim etmesi gerekmektedir.

İsviçre’de Çalışmak İçin Ne Gerekli?

İsviçre’de çalışabilmek için oturum ve çalışma iznine ihtiyacınız var. 

İsviçre’de Hangi Mesleklere İhtiyaç Var?

• Çeşitli mühendisler: inşaat, mekatronik ve elektrik mühendisleri
• Nitelikli teknisyenler
• Kaynakçılar ve mekanik
• Yazılım geliştiriciler ve diğer Bilişim Teknolojileri ile ilgili işler
• Yasal işler
• Hemşireler
• Doktorlar
• Diğer sağlık personeli
• Kimyasal ve plastik işleme işleri
• Metal işleme ve makine mühendisliği işleri
• Nitelikli inşaat işçileri
• Konaklama ve temizlik işleri
• Ulaştırma ve trafik işleri

İsviçre’de Hangi İş Yapılır?

Yukarıda bu sorunun cevabını paylaşmıştım. Aslında İsviçre’de de her iş yapılır ancak en ihtiyaç duyulan meslekler yukarıdaki gibidir.

İsviçre’de Günde Kaç Saat Çalışılıyor?

İsviçre iş kanununa göre normal çalışma saatleri haftada en fazla 45 saat olmalıdır. Bu da günde 9 saate tekabül ediyor. Bu 9 saate öğle molası dahildir.

Ancak İsviçre’de çalışma saatleri işverene, pozisyona ve çalışılan sektöre göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, tam zamanlı görevlerde bulunan kişiler genellikle haftada ortalama 41 saat çalışır. Öte yandan, bankacılık gibi özel sektördeki endüstriler, haftada 42 saat civarında daha uzun saatler çalışma eğilimindedir. Hastaneler, catering ve oteller ise ortalama 45-48 arasında olmasına rağmen haftada 60 saate kadar çalışabilir. 

Bir iş gününde, en az 30 dakikalık öğle yemeği molaları da verilecektir. Ancak, bazı şirketler, öğle yemeğinin yaklaşık bir buçuk saat olmasını bekliyor. Bu nedenle, süre genellikle işverene bağlıdır.

İsviçreli işçiler de fazladan çalışma eğilimindedir. Sözleşmeli azami çalışma saatleri aşıldığında ekstra saatler uygulanır. Ve tabii ki, işverenlere ekstra saatler için standart saatlik ücretlerinin %25 üzerinde ödeme yapılır. Bazen ekstra saatler karşılığı ücret alınmaz, bunun yerine ekstra saatler tatil olarak alınır.

İsviçre’de Senelik İzin Kaç Gün?

Şu anda, İsviçre’deki yasal minimum tatil sayısı yılda 5 hafta (25 gün) veya 6 haftadır. Ancak, sözleşmeler, bireysel veya toplu, daha yüksek bir sayı sağlayabilir. 50 yaşın üzerindeki çalışanlara genellikle daha fazla ücretli izin verilir.

İsviçre’de Asgari Ücret Nedir?

İsviçre’de net asgari ücret bulunmaz. Ancak istatistiklere göre İsviçre’de asgari saatlik ücret 20 Frank’tır. Ortalamaya bakıldığında ise İsviçre’de çalışanların ortalama 60 frank aldığı görülüyor. Bu ücretler kantondan kantona, şehirden şehre değişir. Ayrıca yaşadığınız kantonun vergi oranına göre de bu rakam değişecektir.

Aylık olarak bakıldığında İsviçre’de çalışanların aldığı ortalama asgari ücret net 4000 İsviçre Frangı’dır.

İsviçre’de Aylık Maaşlar Ne Kadar?

Yine kantondan kantona, şehirden şehre değişiklik göstermekle beraber alınan ortalama ücretler aşağıdaki gibidir.

2022’de İsviçre’de ortalama yıllık maaşlar
Öğretmen aylık 7.292 frank
pazarlama görevlisi aylık 7.542 frank
Ürün Müdürü aylık 8.750 frank
Hemşire aylık 5.667 frank
BT sistemleri uzmanı aylık 9.750 frank
Muhasebe Müdürü aylık 7,963 frank
posta işçisi aylık 5,550 frank
Grafik sanatçısı aylık 4,584 frank

İsviçre Çalışma Vizesi Nasıl Alınır?

İsviçre çalışma vizesi için önce İsviçre’de faaliyet gösteren bir şirket ile iş sözleşmesi yapmanız ve iş daveti almış olmanız gerekiyor. Şirketten gelen davet mektubunda; hangi pozisyonda, ne kadar süre ile şirkette çalışacağınız, her ay ne kadar maaş alacağınız belirtilmelidir. Çalışacağınız yer ile ikamet edeceğiniz yer arası uzak ise yol ve yemek karşılanıp karşılanmadığı belirtilmelidir.

İsviçre çalışma izni başvurunuz İsviçre’deki yetkili olan kantona, yani yaşayacağınız yerin göçmenlik bürosuna gönderilecektir. İsviçre Başkonsolosluğu, yetkili kantondaki göçmenlik bürosu onaylamadığı takdirde talep edilen çalışma vizesine onay verememektedir.

Çalışma vizesinin çıkma süreci 8-10 hafta arasında sürebilmektedir.

İsviçre’de Çalışma Hakları Nasıldır?

İsviçreliler çalışan haklarına büyük önem verir. Çalışma saatlerinizden fazla çalıştığınız zaman bu saatler size ya ödenir, ya da tatil olarak almanız istenir.

Kaza sigortanızı şirket yapar. Herhangi bir kaza geçirdiğinizde hiçbir ücret ödemezsiniz.

Hastalanmalarda, en ufak şikayetlerinizde çalışmaya ara verebilirsiniz. Doktor raporu almadan 3 güne kadar evde istirahat edebilirsiniz.

İsviçreliler işte sosyalleşmeye çok önem verir. Mutlaka düzenli olarak sosyal aktiviteler düzenlenir ve bu aktivitelere katılım sağlamanız beklenir.

Eğer iş yerinde size mobbing uygulandığını hissederseniz, mobbing ile ilgili mercilere başvurabilirsiniz. Bu konu iş yerlerince çok ciddiye alınır.

Umarım bu bilgiler işinize yarar. Hepinize iyi şanslar!

Başka sorularınız varsa yorum atarak sormayı unutmayın!

İsviçre ile ilgili diğer yazılar için buraya göz atabilirsiniz.